13 GSK Gdańskie Spotkania Kardiochirurgiczne

historia

Powstanie w roku 1970 Kliniki Chirurgii Klatki Piersiowej, Serca i Naczyń AMG można uważać za początek regularnego funkcjonowania zespołu kardiochirurgicznego na terenie Gdańska. Sześcioosobowa grupa chirurgów wykonywała zabiegi operacyjne na sercu i dużych naczyniach u dorosłych i dzieci, które nie wymagały zastosowania krążenia pozaustrojowego. Efektem nawiązania na początku lat 70 współpracy z holenderskimi ośrodkami kardiochirurgicznymi(szpitale OLVG Amsterdam i St.Antonius Utrecht) było otrzymanie w darze aparatu do krążenia pozaustrojowego(1975). 

Pierwszy zabieg na otwartym sercu w krążeniu pozaustrojowym został wykonany w Gdańsku 29.04.1975 r. W trakcie tej historycznej operacji zespół pod kierownictwem doc. Mirosławy Narkiewicz z powodzeniem zamknął ubytek w przegrodzie międzyprzedsionkowej serca u 8letniej dziewczynki. W grudniu 1975 gdańscy kardiochirurdzy wszczepili pierwszy pomost żylny aortalno-wieńcowy a od  roku 1976  rozpoczęto implantowanie sztucznych zastawek serca. Kolejne lata to m.in. rozwój chirurgii aorty-operacje tętniaków aorty wstępującej i rozwarstwień aorty z zastosowaniem głębokiej hipotermii. W 1985 r. po raz pierwszy w Gdańsku zastosowano do rewaskularyzacji serca tętnicę piersiową wewnętrzną.
1 lipca 1987r w wyniku podziału Kliniki Chirurgii Klatki Piersiowej, Serca i Naczyń powstała Klinika Kardiochirurgii AMG (w skład której weszła również chirurgia naczyniowa) oraz Klinika Torakochirurgii AMG. Na przełomie lat 80/90 rozpoczęto operacje chirurgicznego leczenia migotania przedsionków.
27.06.1996 r. otworzono nowy blok operacyjny z 3 nowoczesnymi salami operacyjnymi i 10 łóżkowym oddziałem pooperacyjnym. W roku 1998 rozpoczęto program pomostowania naczyń wieńcowych na bijącym sercu bez użycia krążenia pozaustrojowego. Rozwój ośrodka gdańskiego doprowadził do wykonania ponad 1000 operacji na otwartym sercu na koniec roku 1998, co było liczbą godną dobrego ośrodka europejskiego.

Wtedy to zrodziła się idea organizacji gdańskich spotkań kardiochirurgicznych (GSK).

Pierwsze historyczne (GSK 1) odbyły się w dniach 8-9.01.1999 r. w Hotelu Hanza w Gdańsku. Gośćmi honorowymi byli: konsultant krajowy w dziedzinie kardiochirurgii prof. Zbigniew Religa oraz prof. F. W.Mohr z Lipska i dr P. Grundemann z Utrechtu. Tematem przewodnim obrad były techniki małoinwazyjne  w chirurgii wieńcowej. Pierwsze GSK zamknęły się liczbą 17 prezentacji,  100 uczestników i jedną ogólną sesją obrad podzieloną na dwa dni. W rok później w czasie 2GSK wprowadzono transmisję z sal operacyjnych na salę obrad (live surgery). Przez następne lata GSK gościły wielu znamienitych kardiochirurgów z zagranicy m.in. dr. E.Jansena, który wykonał całkowitą tętniczą rewaskularyzację serca metodą „off pump”. Z kolei prof. O.Alfieri i dr F.Maisano dzielili się swoją wiedzą przeprowadzając rekonstrukcje zastawek mitralnych u dorosłych a prof. A.Kalangos u dziecka. W ostatnich latach dr P. Urbański i dr A. Sosnowski operowali tętniaki aorty wstępującej jednocześnie rekonstruując zastawkę aortalną. Szczególnym gościem GSK jest prof.F. Robitschek, którego wykłady są  lekcją historii medycyny i kardiochirurgii, wspomnieniem  pionierów i ich idei a przy tym pokazują jak wiele jeszcze pozostało do zrozumienia aby skutecznie i trwale  leczyć operacyjnie choroby serca.  Gdańskie spotkania kardiochirurgiczne przez lata rozrastały się, przybywało zarówno uczestników jak również i sesji naukowych o różnym profilu. W roku 2010  12GSK  zgromadziły 600 uczestników. Każdego dnia obrad odbywały się 3 równoległe sesje, których gospodarzami byli poza kardiochirurgami po raz pierwszy kardiochirurdzy dziecięcy a ponadto kardioanestezjolodzy, perfuzjoniści, pielęgniarki i rehabilitanci.  Jak co roku z dwóch sal operacyjnych transmitowano zabiegi operacyjne, którymi były rekonstrukcja zastawki mitralnej z dostępu małoinwazyjnego i operacja naprawcza zastawki aortalnej.

Ostatnie dziesięciolecie w Klinice Kardiochirurgii w Gdańsku to m.in. rozwinięcie programów rekonstrukcji zastawek serca oraz zabiegów oszczędzających zastawkę aortalną przy operacjach tętniaków aorty. Do rutynowego stosowania wprowadzono selektywną perfuzję naczyń mózgowych w operacjach na aorcie z zatrzymaniem krążenia. Rozpoczęto implantacje sztucznych komór serca POLVAD u pacjentów ze skrajną niewydolnością krążenia. W grudniu 2006r przeprowadzono pierwszą w Gdańsku transplantację serca.

Jacek Juściński